روزنامه‌نگاری در روزگار دجال!

آنچه می‌خوانید، سخن سردبیر شماره هفتم نشریه کیوسک است و عماد صدر آن را نوشته است.

«دجال می‌آید. یک چشم روی پیشانی دارد و چندتا پشت سر. پاهای خرش در ینگه دنیاست و سرش به هر کجای کره می‌رسد. می‌گویند خرش خرما مدفوع می‌کند. همه دوستش دارند و طرفداران زیادی دارد.» داستان این روزهای اینترنت و گوشی‌های هوشمند هم شبیه ماجرای دجال شده است.
ما از گذشته‌ای بزرگ به حالی کوچک تبعید شدیم. روزنامه‌خوانی دیگر صلابت گذشته را ندارد. دیگر فقط اخبار سوخته و باطله‌هامان طرفدار دارد. مانند صدای شجریان در پارتی جوانان است. اگرچه فاخر، اگرچه بی‌بدیل، اما با محیط نامتجانس است.
۱- «باید داغ داغ باشد. مختصر و مفید. شکل و شمایلش از محتوا مهم‌تر است. عنوانی رازآلود، گمراه‌کننده یا موضوع روز می‌خواهد. اول‌بودن بر هرچیزی ارجحیت دارد.» این‌ها مهم‌ترین ویژگی‌ خبرهای پربازدید این روزهای سایت‌ها و رسانه‌های آنلاین و اجتماعی است. اگر روزگاری کشف و پایبندی به حقیقت مهم‌ترین اصل روزنامه‌نگاری بود حالا زمان و بازدید حرف اول را می‌زند. دیگر کسی از روزنامه‌نگار انتظاری جز اول بودن ندارد.
۲- «اولین گزارشش در یک روزنامه کثیرالانتشار چاپ شده است. با شوق روزنامه را می‌خرد. عکسی از صفحه گزارش خود می‌گیرد. عکس را در اینستاگرام آپلود می‌کند.» او می‌داند که دیگر صرف روزنامه‌نگاری چاپی به کتک‌زدن اسب مرده می‌ماند. اگر بخواهد به روزنامه برای خوانده‌شدن گزارشش کفایت کند احتمالا فقط ویراستار و دبیر سرویس گزارش طویلش را تا انتها می‌خوانند.
۳- سرها روی گوشی‌ها خم شده. با انگشت دنیا را می‌گردند. طولی نمی‌کشد که جزئیات جدید موشک‌باران اوکراین با فیلم و عکس بهشان می‌رسد. کره زمین را در یک صفحه ۱۰ سانتی‌متری، روبه‌روی خود دارند. در مترو، اتوبوس و تاکسی زمان در فضای مجازی می‌گذرد.
۴- در شهری کوچک زلزله آمد. آسفالت‌ ترک خورد و برخی خانه‌ها تخریب شد. خبرنگاری در شهر نبود اما مردم خودشان تمام ماجرا را روایت کردند. از شمال تا جنوب، جزئیات زلزله را می‌دانند. دوربین گوشی‌ها هم واقعه را ثبت کرد و هم ناظر کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان شد. در عصری که هر شهروندی توانایی اطلاع‌رسانی دارد، روزنامه‌نگاری فراتر از تولید خبر و اطلاع‌رسانی است.
۵- عددها پشت هم نوشته می‌شوند. بازارهای مالی به خاطر یک توئیت یا خبر بالا و پایین می‌شوند. فقر، فلاکت، خوشحالی و فرهنگ را با عدد محاسبه می‌کنند. «اگر روزگاری درد روزنامه‌نگاری سانسور و کمبود اطلاعات بود، حالا ما از وفور اطلاعات رنج می‌بریم.» این روزها آنقدر اطلاعات زیاد است که یک نفر باید آن‌ها را کنار هم قرار دهد و برای مخاطب معنایش کند.
۶- برج خلیفه در آتش می‌سوخت. فیلم در فضای مجازی دست به دست می‌شد. توئیت‌های زیادی انفجار را به حوثی‌های یمن ربط می‌دادند. فیلم جعلی سخنرانی یکی از مقامات یمنی که مسئولیت حمله را برعهده گرفته بود پخش شد. همه از سوختن بلندترین برج دنیا در حیرت بودند که یک روزنامه‌نگار عرب خبر را تکذیب کرد. روزنا‌مه‌نگاری در عصری که آسمان اطلاعاتش همیشه می‌بارد کاری بسیار سخت است. رسانه اجتماعی و گوشی هوشمند آنجایی نقش دجال را به خود گرفت که روزنامه‌نگاری شکاف خورد. تار و پود اصول در عصر جدید بهم ریخت. روایت لابه‌لای شلوغی کوچه خبر گم شد. حالا روزنامه‌نگار اصلا نمی‌داند ضرورت وجودی‌اش چیست؟ روزنامه‌نگار باید سوار خر دجال شود. هرکجا که می‌رود با او برود. کاری کند که دجال با چشم‌هایش به حقایق نگاه کند. اینگونه است که روزنامه‌نگاری این شرایط را تاب می‌آورد. مگر نمی‌دانید دجال طرفداران زیادی دارد؟ اگر روزنامه‌نگاری هدف باشد برای رسیدن به حقیقت نه ابزاری برای دیده شدن، آنجاست که روزنامه‌نگار مبارزی در مقابل دجال زمانه است.

admin

دال مدیاپروژه های دانشجویی

روزگار غمناک روزنامه‌نگاری

جهان ترسناک بدون مطبوعات / عزا پشت عزا

تیز نگه‌داشتن شمشیرهای سامورایی

بازی نسل جدید تازه شروع شده

مردم نگاری طلاب آفریقایی ساکن در قم

تیز نگه‌داشتن شمشیرهای سامورایی

بازی نسل جدید تازه شروع شده

روزنامه‌نگاری، روزنامه‌نگار روزآمد و باانگیزه می‌خواهد